6331 Sayılı kanunla işçilere iş sağlığı ve güvenliği hususunda bir takım haklar verilmiştir. Esasında bu hakların verilmesinin temel amacı işverenlerin yükümlülüklerini yerine getirmesini sağlamak ve işçilerin de İş Sağlığı ve Güvenliği faaliyetlerine katılımını teşvik etmektir. Çalışanların bu husustaki en önemli hakkı çalışmaktan kaçınma hakkıdır. Diğer önemli haklardan biri de görüş bildirme hakkıdır. Kanun ayrıca çalışanlara çalışma yerini terk etme, haklı nedenle iş sözleşmesini derhal fesih etme, işvereni şikayet ve ihbar etme gibi bir takım haklar da vermiştir.
6331 Sayılı Kanuna göre çalışanların en önemli hakkı “Çalışmaktan Kaçınma” hakkıdır. Çalışanlar, tehlikeyle karşılaştıklarında ya da tehlike şüphesi duyduklarında herhangi bir izin almaksızın çalıştıkları alanı terk ederler ve tehlikeli ortam güvenli hale gelene kadar çalışmazlar. Çalışmadıkları bu süre de maaşlarından kesinti yapılamaz. Çalışanların diğer bir önemli hakkı da haklı nedenle iş sözleşmesini fesh edebilme ve tazminat vs. tüm haklarını alabilme hakkıdır. Ayrıca, işvereni şikayet ve ihbar etme hakkı da çalışanlara tanınmış çok önemli haklardan biridir. Bu durumda şikayetçi çalışanın bilgileri ilgili kurumlarca gizli tutulur. Çalışanların hakları bunlarla da sınırlı değildir. Çalışan iş kazası veya meslek hastalığına maruz kaldıysa işverenden maddi ve manevi tazminat talep etme hakkı da vardır. Bu husustaki dava açma süresi de 10 yıldır.
Yukarıda belirttiğimiz hususları kısaca özetlersek; Çalışma esnasında ya da öncesinde bir tehlike ile karşı karşıya kalan ya da tehlikeyi önceden öngören çalışan çalışma ortamını derhal terk eder ve durumu işvereni ile paylaşır. İşvereninden gerekli önlem almasını talep eder. İşveren teknik olarak alınması mümkün olan her türlü tedbiri almak zorundadır. Çalışanın ciddi ve yakın bir tehlike karşısında işvereninden önlem alınmasını istemesine rağmen gerekli tedbirlerin alınmadığını görürse iş sözleşmesini haklı nedenle fesh eder ve tüm haklarını talep eder. 6331Sayılı kanun işverenlere çok önemli sorumluluklar yüklemiştir. Gerekli tedbirlerin alınması, risk değerlendirmesi yapılması, çalışanlara baret, eldiven, maske vs. koruyucu ekipmanların verilmesi, çalışanların işle ilgili eğitimlerinin sağlanması, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi ile sözleşme yapılması gibi görevler işverene verilmiştir. Çalışanların da iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uymakla sorumludur.
6331 Sayılı Kanunun amacı; işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk ve haklarını düzenlemektir. Hepimizin bildiği bir atasözü vardır. “Kaza geliyorum, demez..!”
Sağlıklı bir iş yaşamı dileği ile..