“Birinci fıkrada sayılan mükellefler bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarih itibariyle aktiflerine kayıtlı bulunan taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerini 31.12.2021 tarihine kadar yukarıda yer alan kapsam, şart ve hükümlere uymak koşuluyla yeniden değerleyebilirler. Şu kadar ki; a-) Birinci fıkranın (b) bendinin (i) ve (ii) alt bentlerinde belirtilen durumlarda yeniden değerleme oranının belirlenmesine ilişkin hesaplamada; maddenin yürürlüğe girdiği tarihten bir önceki aya ilişkin Yİ-ÜFE değeri yerine, bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten bir önceki aya ilişkin Yİ-ÜFE değeri, b-) Bu madde kapsamında daha önce yeniden değerlemeye tabi tutulan taşınmazlar için bu fıkra uyarınca yapılacak değerlemede ise, bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten bir önceki aya ilişkin Yİ-ÜFE değerinin, 2018 yılı mayıs ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerine bölünmesi ile bulunan oran, dikkate alınır.
Bu fıkra kapsamında yapılan yeniden değerleme sonrası pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarı üzerinden %2 oranında hesaplanan vergi, yeniden değerleme işleminin yapıldığı tarihi izleyen ayın sonuna kadar bir beyanname ile gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine beyan edilir ve ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere üç eşit taksitle ödenir. Önceki fıkralarda taşınmazlar için öngörülen hükümler bu fıkra uygulamasında amortsismana tabi diğer iktisadi kıymetler için de geçerlidir.
7326 Sayılı Kanunun 11. Maddesi ile özetle;
a-) Aktiflerde bulunan taşınmazlar ile amortismana tabi iktisadi kıymetlerini yeniden değerlemeye tabi tutarak bugünkü değerine getirilmesine imkanı sağlanmıştır.
b-) Yeniden değerlenen bu fark için %2 oranında bir vergi ödenecek.
c-) Hesaplanan verginin birincisi beyanname verme süresinde olmak üzere, izleyen taksitler ise beyanname verme süresinin ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere toplamda üç taksitte ödenir.
d-) Yeniden değerleme 31.12.2021 Tarihine kadar yapılmalıdır.
e-) Tam mükellefiyete tabi ve bilanço esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri bu düzenlemeden faydalanabilir.
f-) 9 Haziran 2021 tarihi itibariyle aktife kayıtlı taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetler yeniden değerlemeye tabi tutulabilir.
g-) Artırılan tutarlar bilançonun Pasif kısmında özel bir fon hesabında gösterilir.
h-) Yeniden değerleme zorunlu değildir.
Bilindiği gibi aktife kayıtlı gayrimenkuller ve amortismana tabi iktisadi kıymetler bilançoda alış değeri üzerinden kalıyordu. Alış tarihinden sonraki yıllarda gayrimenkullerin değerinin artması nedeniyle bilanço gerçeği yansıtmadığı gibi, satış esnasında da ciddi oranda aradaki fark kar oluşuyor ve bu kar üzerinden vergi ödenmek zorunda kalınıyordu. Bu düzenleme ile yeniden değerleme fırsatından yararlanan mükellefler değerleme farkının %2 oranında bir vergi ödemekle birlikte bilançolarını gerçeğe uygun hale getirmiş olacaklar ve bankalar nezdinde kredi imkanlarını artırmış olacaklar. Ayrıca satış esnasında daha az bir vergi ödeyeceklerdir.
Kaya Çardak
Mali Müşavir & Bağımsız Denetçi