5 HAZİRAN 2018 TARİH VE 30442 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANAN KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR 18 SERİ NOLU TEBLİĞ İLE; ARSA SAHİBİ TARAFINDAN MÜTEAHHİDE ARSA PAYI TESLİMİ VE MÜTEAHHİT TARAFINDAN ARSA SAHİBİNE KONUT VEYA İŞYERİ TESLİMİNDE FATURA DÜZENLENMESİ VE KDV UYGULAMALARI KONUSU YENİDEN DÜZENLENMİŞTİR.
KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 18 Sıra No.lu Tebliğin Madde:4 Aynı Tebliğin (1/B-8) bölümü, başlıkları ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
8. Arsa Karşılığı İnşaat İşleri:
Arsa karşılığı inşaat işinde iki ayrı teslim söz konusudur. Bunlardan birincisi, arsa sahibi tarafından konut veya işyerine karşılık müteahhide arsa payı teslimi, ikincisi ise müteahhit tarafından arsa payına karşılık arsa sahibine yapılan konut veya işyeri teslimidir. Karşılıklı olarak gerçekleşen bu teslimlerin her birinin KDV karşısındaki durumu aşağıda açıklanmıştır.
8.1. Arsa Sahibi Tarafından Müteahhide Arsa Payı Teslimi:
Arsanın bir iktisadi işletmeye dahil olması veya arsa sahibinin arsa alım satımının mutat ve sürekli bir faaliyet olarak sürdürmesi halinde, konut veya işyeri karşılığı müteahhide yapılan bu arsa payı teslimi KDVye tabidir. Ancak arsa sahibinin, gerçek usulde mükellefiyetini gerektirmeyecek şekilde, arızi bir faaliyet olarak arsa payını konut veya işyeri karşılığında müteahhide tesliminde vergi uygulanmaz.
8.2. Müteahhit Tarafından Arsa Sahibine Konut veya İşyeri Teslimi:
3065 Sayılı Kanunun 27.nci maddesinin 6.ncı fıkrasında, arsa karşılığı inşaat işlerine ilişkin bedelin tespitinde, müteahhit tarafından arsa sahibine bırakılan konut veya işyerinin 213 sayılı kanunun 267 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ikinci sıradaki maliyet bedeli esasına göre belirlenen tutarının esas alınacağı hüküm altına alınmıştır.
213 Sayılı Kanunun 267.nci maddesinin ikinci fıkrasına göre, maliyet bedeli esasında emsal bedeli belli edilecek malın, maliyet bedeli bilinir veya çıkarılması mümkün olursa, mükellef bu maliyet bedeline, toptan satışlar için %5, perakende satışlar için %10 ilave etmek suretiyle emsal bedelini bizzat belli etmektedir.
Arsa sahibine kalacak konut veya işyerlerine ilişkin arsa payının müteahhide devri söz konusu olmadığından, arsa sahibine bırakılacak konut veya işyerlerinin maliyet bedelinin tespitinde arsa payı dikkate alınmayacaktır.
Yukarıda belirtilen tebliğ hükümlerine göre özetle; Arsa karşılığı inşaat işlerinde, arsa sahibi tarafından konut veya işyerine karşılık müteahhide arsa payı teslimi, müteahhit tarafından arsa payına karşılık arsa sahibine konut veya işyeri teslimi yapılmış olacak. Teslimler eş zamanlı olarak fatura edilecektir. Teslimler nedeniyle KDV hesaplanacaktır. Arsa sahibinin KDV mükellefi olmaması halinde arsa sahibinden teslim alınan arsa payı için gider pusulası düzenlenmelidir.
Emsal bedeli belli edilecek daire veya işyerlerinin maliyeti bilinir ise, mükellef bu maliyet bedeline toptan satışlar için %5, perakende satışlar için %10 ilave etmek suretiyle emsal bedelini belli eder. Kanaatimce, müteahhit tarafından arsa sahibine teslim edeceği daire ve işyerleri toptan hükümdedir. Maliyetin üzerine %5 ilave edilmesi ve bunun üzerinden faturalandırarak KDV hesaplaması yeterlidir. Ancak, bu hususta mali idare farklı görüş verebilir?
Kaya Çardak
Mali Müşavir & Bağımsız Denetçi