Pişmanlık ve ıslah, beyana dayanan vergilerde, vergi ziyaı cezasını gerektiren fiilleri işleyen mükelleflerle bunların işlenişine iştirak eden diğer kişilerin kanuna aykırı hareketlerini, vergi idaresine kendiliğinden haber vermeleri halinde, belli şartlarla vergi ziyaı cezası kesilmemesini esas alan bir uygulamadır. Pişmanlık şartlarına uygun olarak durumu ilgili makamlara bildirenler hakkında kaçakçılık hakkındaki madde hükmü de uygulanmaz.
Pişmanlık ve Islah konusuna kısaca değindikten sonra bu hükümlerden kimler yararlanabilir? Hangi vergiler bu hükümlere tabidir? Şimdi de bu soruya kısaca açıklık getirelim: Pişmanlık hükümlerinden, mükellefler ve diğer vergi sorumluları ile vergi ziyaı cezasını gerektiren fiillerin işlenişine iştirak eden diğer kişiler yararlanabilir. Öncelikle belirtmek gerekir ki, pişmanlıktan yararlanabilmek için vergi ziyaına neden olunan fiilin beyana dayanan bir vergiyle ilgili olması gerekir. Bu vergi türlerine kısaca değinirsek; Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi, Özel Tüketim Vergisi, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi, Gelir Stopaj, Değerli Konut Vergisi, Veraset ve İntikal Vergisi pişmanlık hükümlerinden yararlanılacak vergi türleridir. Görüldüğü gibi bu vergiler de beyan esası geçerlidir ve verginin tahakkuk ettirilmesinde mükellefin beyanına göre yapılır. Burada hemen ifade edelim ki, beyana dayanmayan vergiler için pişmanlık ve ıslah hükümleri uygulanmaz.
Pişmanlık ve Islah konusunu kısaca açıkladıktan ve bu hükümlerden kimler yararlanabiliyor konusuna da kısaca giriş yaptıktan sonra bu hükümlerden yararlanmanın şartlarına da kısaca değinmek istiyorum.
Pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için, vergi ziyaının doğmuş olması ve kanuna aykırı davranışın üçüncü bir şahıs diğer bir ifade ile muhbir tarafından resmi bir makama ihbar edilmeden önce mükellef tarafından kendiliğinden haber verilmiş olması gerekmektedir. Ayrıca, mükellef bu tür vergi konularında mali idarece incelemeye başlanılmamış olması gerekir. Bu durumların oluşmaması halinde mükellef vermediği beyannamelerini haber verme dilekçe tarihinden itibaren 15 gün içinde verilmesi veya verdiği beyannamelerde gerekli düzeltmeleri yapması halinde pişmanlık ve ıslah hükümlerinden yararlanır.
Ayrıca, Vergi Usul Kanunu’nun 359’uncu maddesinde belirtilen kaçakçılık suçlarını işleyenler hakkında pişmanlık hükümlerinin uygulanması mümkündür. Kaçakçılık suçlarından birini işlemek suretiyle neden oldukları vergi ziyaı için pişmanlık talebiyle beyanname veren ve belirtilen şartları taşıyan mükellefler hakkında bu suçlarından dolayı suç duyurusunda bulunulmaz ve adlarına vergi ziyaı cezası kesilmez.
Pişmanlık hükümlerinden yararlanan mükelleflere vergi ziyaı cezası kesilmez. Ancak, pişmanlıkla beyanname vermek usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezasının kesilmesini engellemez.
Pişmanlık şartlarının ihlali halinde, mükellefin verdiği beyannameler kanuni süresinden sonra verilmiş sayılır ve pişmanlık zammı iptal edilerek bunun yerine gecikme faizi tahakkuk ettirilir.
Unutmayın! Vergilendirilmiş kazanç kutsaldır. Tereddüt yaşadığınız konularda Vergi İletişim Merkezi’nin 189 Nolu Telefonundan bilgi alabilirsiniz.